‘Hoe is het om te leven zonder reuk en smaak?’ Zacht gezegd erg behelpen, zo ervoer de 31-jarige Tasmara van Loon uit Den Bosch. Zeven jaar geleden sneuvelde haar reukzenuw door een heel stom fietsongeluk.
Vroeger was lasagne haar lievelingseten. Nu heb ik geen idee hoe lasagne smaakt. Apart hoe snel dat gaat. Vroeger, dat was vóór het fietsongeluk van Tasmara van Loon in 2006. Twee fietsers tegen elkaar en ik werd als het ware van mijn fiets gekatapulteerd. Met mijn hoofd knalde ik hard op het asfalt. Ik had een schedelbasisfractuur en een zware hersenschudding.
Pas na weken drong het besef door dat ze bijna niks meer proefde. Bij een controle vroeg de arts: ‘Ruik je wel wat dan?’ Goeie vraag. Daar had ik nog niet bij stilgestaan. Een aantal reuktesten verder bleek ik niets meer te kunnen ruiken. Ze hielden allerlei sticks onder mijn neus, van knoflook tot ammoniak. Maar geen enkele reactie.
Op een MRI-scan was te zien dat de reukzenuw dood was, kapot. In de neus zitten allerlei zenuwuiteinden, die via één grote zenuw verbonden zijn met de hersenen. Die grote zenuw is bij mij afgescheurd. De schade is onherstelbaar. De kans dat een zenuw weer aangroeit is één op een miljoen.
Ik ruik helemaal niks en proef alleen de basissmaken, die je met de tong kunt waarnemen, dus zoet, zuur, zout en bitter. Alles wat het eten voller en lekker maakt, kruiden en nuances, komt via je neus bij je binnen. Eten gaat voor mij nu vooral om de structuur. Een combinatie van onder meer zacht en hard. Ik roerbak groentes zodat ze knapperig blijven. Ik maak er iets van vlees of vis bij, dat juist sappig is of heel romig. Ik doe er wel kruiden bij, voor mijn vriend. Dat doe ik op geheugen of ik volg een recept precies. Nee, ik heb nog nooit klachten gehad.
De geur van mijn huis
Het duurde drie jaar voor ze weer plezier kreeg in koken. Toen ging het me weer interesseren. Ik heb me verdiept in kookboeken van onder anderen Jamie Oliver. De aparte dingen die hij doet met structuur en uiterlijk spreken mij aan. Ik ben nog steeds fan van de Italiaanse keuken. Er zitten veel verschillende structuren in en dat vind ik heerlijk. Een favoriete maaltijd is vis uit de oven met een krokant korstje, gewoon te gek. Met groentes uit de wok. Perfect.
Met koffie, thee of een wijntje maak je Tasmara niet blij. Sommige theesmaken zijn wel okè, omdat die zoet zijn. Maar het is gewoon warm water. Dus dat boeit niet. Vroeger dronk ik rode wijn. Nu vind ik die alleen maar zuur en bitter. Er zit helemaal geen smaak aan. Als ik iets drink is het sterk, whisky of zo. Daar heb je meer aan. Niks kunnen ruiken reikt veel verder dan eten en drinken. De geur van mijn huis, mijn vriend, ik vond het allemaal heerlijk.
De neus was voor mij heel belangrijk. Ineens is dat weg. Dat is een enorme klap. Ik controleer alles keer op keer. Wanneer ik twijfel of ik deo heb opgedaan, doe ik het nog een keer. Als ik nieuwe mensen leer kennen, zeg ik: ‘Ik kan niet ruiken, ik weet niet of mijn deo nog werkt. Ruiken jullie wat, zeg het me dan alsjeblieft’.
Ik kijk wel drie of vier keer of het gas wel uit is. Bij het schoonmaken kan ik niet inschatten hoeveel chloorlucht er hangt, dus zet ik een timer aan. Ik kan niet ruiken of er iets smeult, brandt of aanbrandt. Dus heb ik in huis een brandmelder hangen en een koolmonoxidemelder. Mijn twee konijnen zijn ook een soort brandmelder. Als er iets aan de hand is, gaan ze stampen.
Voordeel? Denk maar eens aan een concert. Al die zwetende mensen bij elkaar. Of festivals met Dixi’s. Zolang ik er niet in kijk, vind ik het best. Als het ergens stinkt, heb ik een groot voordeel.
Je blijft altijd hopen
Nu kan ze makkelijk praten over haar gemis. Je moet ermee leren omgaan. Het heeft heel lang geduurd voor dat ik daar mijn weg in heb weten te vinden. Het is de kunst om niet bij de pakken neer te zitten. Sommige zakken diep weg in een depressie. Ik had zoiets van: ‘Ja maar ik lééf nog!’
Ik ga ervoor. Buitenstaanders denken vaak: ‘Het is maar je reuk, totdat ze zelf een keer snotverkouden zijn en niks meer proeven’. Dan zuchten ze: ‘Was het maar voorbij’. Voor mij gaat het nooit meer voorbij, al blijf je altijd hopen.
De eerste paar jaar had ik veel moeite om het te accepteren. Ik heb veel steun gehad aan contact met lotgenoten op het internet forum van de Anosmievereniging, en aan de verenigingsdagen. Sinds ik me richt op wat ik zie en wat ik voel, heb ik gewoon een rijk leven.
In dat leven is Tasmara werkzaam als online marketeer voor een kunstverhuurbedrijf in Raamsdonksveer. Zingen is haar grote passie. In de nieuwe formatie Skyrah zingt ze nummers in de sfeer van Within Temptation. We schrijven nummers en dan gaan we ertegenaan. Optreden, liefst zo groot mogelijk. Ik hoop dat we behoorlijk wat mooie podia aan mogen doen. Ooit Paradiso halen zou fantastisch zijn. Dat is mijn droom.
