Wetenschappers hebben voor de eerste keer in de geschiedenis reukzin bij mensen kunnen opwekken met behulp van elektronische stimulatie. De zenuwen werden geprikkeld in de bulbus olfactorius, het deel in de hersenen waar geurdeeltjes worden omgezet naar informatie dat vervolgens verspreid wordt naar gebieden dieper in het brein.

De moeite waard
De wetenschappers van Massachusetts Eye and Ear deelden de resultaten van hun proef eind 2018 op het internationale forum voor Allergie en Rhinologie. Het team stelt dat hun resultaten een eerste aanzet geven om in de toekomst implantaten te ontwikkelen die bij reukverlies de reukzin terug kunnen brengen.

‘’Ons werk laat zien dat de technologie om reukzin te herstellen het waard is om verder te bestuderen’’, stelt een van de onderzoekers, Eric Holbrook. ‘’Het ontwikkelen van cochleaire implantaten (ten behoeve van het gehoor) kwam ook niet echt van de grond tot iemand elektroden in het slakkenhuis stak en ontdekte dat de patiënt een bepaalde frequentie waarnam’’, vervolgt hij.

Ingrijpend verlies
Reukverlies, ofwel anosmie, komt naar schatting bij 5% van de wereldbevolking voor. Waar in sommige gevallen de achterliggende oorzaken zoals poliepen behandeld kunnen worden, is dat in het geval van zenuwschade een stuk complexer.

Onze reukzin draagt echter niet alleen bij aan onze levenskwaliteit, maar ook aan onze veiligheid in het dagelijks leven. Met onze reuk herkennen we bijvoorbeeld rook wanneer er brand is, gaslekken en bedorven voedsel. Ook de eetlust kan afnemen doordat smaak en reuk zo nauw verbonden zijn.

Geur door elektroden
De resultaten die het platform zijn gepubliceerd tonen aan dat er een reële kans is dat er ook voor patiënten met reukverlies een implantaat ontwikkeld kan worden. In het rapport beschrijven de wetenschappers de endoscopische procedures waarbij zij elektroden plaatsen in de neusholten van vijf patiënten van wie de reukzin intact is. Drie van hen vertellen over het waarnemen van geuren zoals uien, zure en fruitige aroma’s als reactie op de elektronische stimulans.

Deze doorbraak bij menselijke patiënten opent deuren voor de ontwikkeling van een ‘’neus-implantaat’’. Desalniettemin waarschuwen de onderzoekers wel dat het concept van zo’n implantaat meer vereist dan de huidige technologie die er voor de cochleaire implantaten beschikbaar is.

Toekomstdroom
‘’Er is momenteel zo weinig dat we kunnen doen voor deze patiëntengroep. We hopen er uiteindelijk in te slagen om de reukzin te herstellen bij de patiënten die deze verloren zijn’’, aldus Holbrook. ‘’We weten nu dat elektrische prikkels ervoor kunnen zorgen dat de bulbus olfactorius geuren waarneemt. Dat is bemoedigend’’, besluit hij.