COVID-19 | Reukverlies na corona

Wat doet het coronavirus met je reuk en smaak?

Eén van de symptomen van het coronavirus is een verandering van je reuk- en/of smaakvermogen. Ongeveer twee derde van de coronapatiënten ervaart dit in meer of mindere mate, kort of langdurig. De symptomen komen voor bij zowel coronapatiënten met milde klachten als bij coronapatiënten die opgenomen worden in het ziekenhuis. Omdat er veel mensen zijn die langdurig last hebben van deze veranderingen, worden reuk- en smaakverlies ook gezien als Long Covid-klachten.

We zien verschillende veranderingen:

  • Verlies van het reukvermogen, ook wel anosmie genoemd.
  • Geurvervormingen (dingen ruiken anders, vaak vies), ook wel parosmie genoemd.
  • Geurhallucinaties (het ruiken van geuren die er niet zijn), ook wel fantosmie genoemd.
  • Smaakverlies (je proeft de basissmaken niet meer: zoet, zout, zuur, bitter, umami), ook wel ageusie genoemd.
  • Smaakvervormingen (smaken worden anders, vaak vies, waargenomen), ook wel parageusie genoemd.

Veel mensen krijgen te maken met een combinatie van deze veranderingen. Vaak ruikt men eerst helemaal niets meer, om vervolgens last van geurvervormingen en –hallucinaties te krijgen. Dit kan een teken van herstel zijn.

Bekijk ook de animatiefilm: Hoe werkt reuk?

Oorzaak

Hoe ontstaat reukverlies na corona?

De veranderingen in het reukvermogen na corona worden hoogstwaarschijnlijk veroorzaakt door een beschadiging van de steunweefselcellen rondom de reukreceptoren. De reukreceptoren zitten bovenin je neus, in het reukepitheel. Zij maken een verbinding met de bulbus olfactorius, die de geurprikkels naar je hersenen stuurt. Dat is hoe je geuren herkent. Het is ook mogelijk dat de beschadigingen rondom de bulbus olfactorius plaatsvinden. Wetenschappers en artsen zijn nog steeds aan het onderzoeken wat er nu precies misgaat, maar het coronavirus is niet het eerste virus wat schade aan het reukorgaan veroorzaakt. Zo zien we ook reuk- en smaakverlies als gevolg van een griep- of verkoudheidsvirus.

En hoe zit het dan met smaakverlies?

Smaakverlies komt minder vaak voor dan reukverlies. Proef je de basissmaken zout, zoet, uur, bitter en umami op je tong nog? Dan heb je hoogstwaarschijnlijk te maken met reukverlies en niet met smaakverlies. Smaakverlies wordt waarschijnlijk veroorzaakt doordat het virus in het speeksel zit, en hiermee de smaakoverdracht aantast. Hoe dat precies zit is (nog) niet helemaal duidelijk.

De gevolgen van reukverlies

Het coronavirus is niet het eerste virus wat reuk- en smaakverlies veroorzaakt. Wel zijn er een aantal verschillen met het coronavirus en andere virussen die dit kunnen veroorzaken (zoals een griep- of verkoudheidsvirus). Zo zien we dat men veel vaker last krijgt van fantoomgeuren (fantosmie) of een vervorming van geuren (parosmie). Vaak kan dit een teken van herstel zijn.

Langdurig reukverlies

De meeste mensen herstellen binnen een aantal dagen, weken of maanden volledig. Er blijft een kleine groep (5 tot 20%) over die langer last heeft van de reukstoornis. Het is niet zeker of deze groep ook volledig of gedeeltelijk zal herstellen, omdat we nog niet lang genoeg te maken hebben met het coronavirus om hier uitsluitsel over te geven. Er is meer onderzoek nodig om de langetermijneffecten in kaart te brengen.

Vermindering van eetlust na corona

Reuk- en smaakverlies na Covid-19 kan onder andere leiden tot een vermindering van eetlust. Het is daarom enorm belangrijk om tijdens de coronacrisis gezond en gevarieerd te blijven eten en drinken, ook wanneer het reuk- en smaakvermogen verslechterd is.

Doordat reuk- en smaakveranderingen lang kunnen aanhouden of doordat men te maken krijgt met hevige geurvervormingen kan de gehele eetbeleving van een patiënt veranderen. Het nadelige gevolg hiervan is dat coronapatiënten minder eten, of juist ongezond gaan eten. Hierdoor kan gewichtstoename of gewichtsverlies plaatsvinden en soms zelfs ondervoeding. Er is ook sprake van ondervoeding wanneer enkel eenzijdige voeding wordt gegeten, bijvoorbeeld alleen maar hele suikerrijke voeding. Overleg met je huisarts of het nodig is om aanvullende vitamines of supplementen te slikken en of het wenselijk is om een voedingsdeskundige in te schakelen.

Sombere gevoelens en sociale communicatie

Een ander gevolg van reuk- en smaakverlies kan het hebben van sombere gevoelens zijn, zelfs tot aan depressies. Het is niet gek als je dit doormaakt, je bent immers (tijdelijk) een zintuig verloren. Praat er op tijd over met je omgeving en/of huisarts en zoek steun bij lotgenoten.

Onze reuk is een enorm belangrijk zintuig als het gaat om sociale communicatie. Het verlies ervan heeft dan ook grote impact. Zo kun je jezelf niet meer ruiken, wat onzeker kan maken. Ook ruik je luchtjes in huis niet meer, mis je de geur van je partner, kinderen en hond. Zo zijn er nog veel meer voorbeelden te noemen die ervoor zorgen dat een leven zonder reuk moeilijk kan zijn.

Wat kun je zelf doen?

Reuktraining na reuk- en smaakverlies door Covid-19

Om herstel te bevorderen wordt door kno-artsen en wetenschappers reuktraining geadviseerd. Hierbij ruik je twee keer per dag gedurende 20 seconden aan vier verschillende geurflesjes. Dit kun je gemakkelijk vanuit huis doen, eventueel met behulp van de app Reuktraining.nl (gratis te downloaden, klik hier voor meer informatie).

Bekijk ook de animatiefilm: Wat is reuktraining?

Lotgenoten

Als patiëntenvereniging weten wij als geen ander hoe belangrijk het delen van ervaringen met lotgenoten is. Wij hebben daarom een Facebookpagina opgericht, speciaal voor mensen met reuk- en smaakverlies na Covid-19. Iedereen die hiermee te maken heeft kan lid worden en op deze manier in contact komen met andere mensen met dezelfde ervaringen.

Heb je al langer last van reukverlies en zie je weinig herstel? Misschien is het dan iets voor jou om lid te worden van onze vereniging. Lees er meer over op onze website.

Huisarts en kno-arts

Heb je vragen over je reuk- en smaakverlies of over het nemen van supplementen en vitamines? Neem dan contact op met je huisarts. Indien nodig kan die je doorverwijzen naar een kno-arts. Ook als je te maken hebt met (langdurige) sombere gevoelens of problemen hebt met gezond eten adviseren we je om advies te vragen bij je huisarts.

Er zijn door heel Nederlands verschillende kno-artsen die gespecialiseerd zijn in ons reukorgaan. Je vindt hier een overzicht.

Wetenschappelijk onderzoek naar reuk- en smaakverlies na corona

Langdurig reuk- en/of smaakproblemen door een COVID-19 infectie? Doe mee aan de COVORTS-studie!

Bij de COVORTS-studie doen we onderzoek naar het natuurlijke verloop en de mogelijke oorzaak van reuk- en smaakproblemen na COVID-19 infecties.

Voor dit onderzoek zijn we nog op zoek naar:

  1. Patiënten die tussen de 1 en 5 maanden geleden geïnfecteerd zijn met COVID-19 en nog steeds reukproblemen ervaren – https://www.wur.nl/nl/waardecreatie-samenwerking/voedingsonderzoek-wur/show-voedingsonderzoek/covorts-studie.htm
  2. Patiënten die maximaal 12 maanden geleden geïnfecteerd zijn met COVID-19, en al minstens 6 maanden reuk- en/of smaakproblemen ervaren – https://www.wur.nl/nl/Waardecreatie-Samenwerking/Voedingsonderzoek-WUR/Show-Voedingsonderzoek/Long-COVORTS-onderzoek-naar-reukverlies-na-Covid-19-binnen-6-12-maanden-van-infectie.htm

Voldoet u aan een van deze eisen en bent u geïnteresseerd in deelname aan dit onderzoek? Stuur een email naar covorts.studie@wur.nl!

Onderzoeksresultaten naar Prednisolon als medicijn: de onderzoeksresultaten van de COCOS-studie door het UMC zijn bekend. Er is gebleken dat prednisolon geen werkzaam medicijn is tegen reuk- en smaakverlies als gevolg van COVID-19. Lees er meer over in dit artikel.

Veelgestelde vragen

Algemene informatie

Deze FAQ is tot stand gekomen in samenwerking met wetenschappers van het Reuk- en smaakcentrum in Ede, de KNO-vereniging en de reukpoli van het Reinier de Graaf ziekenhuis in Delft

  • Een groot deel van de mensen die zich sinds februari/maart hebben gemeld met reuk- en smaakverlies zonder andere symptomen bleken later corona te hebben of hebben gehad
  • Andersom heeft 60% van de mensen die besmet zijn (voor zover bekend) met Covid-19 last van reuk- en/of smaakverlies als een van de symptomen

Uit onderzoek blijkt dat er twee groepen patiënten zijn:

  • Een groep die reuk en smaak heel snel verliest en binnen 2 tot 3 weken weer bijna helemaal herstelt.
  • Een groep die langduriger last heeft van reuk- en smaakverlies. Het lijkt er hier op dat er een groter verlies/ergere beschadiging is.

Veelgestelde vragen

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Meer informatie over reukverlies na corona

  • Bekijk de patient journey voor informatie en handige linkjes.
  • Lees hier meer over parosmie en fantosmie.
  • Lees in het magazine Achter glas ook ervaringen van anderen met een reukstoornis als gevolg van Covid-19.
  • Blogs van ‘Redacteur zonder geur’ Susanne de Bruin.
  • Voor langdurige klachten na corona kun je terecht bij patiëntenvereniging PostCovidNL.

Bekijk hier meer video’s over reuk- en smaakverlies na het coronavirus.