Joke Boon was vier jaar oud toen ze door een infectie haar reukvermogen verloor. Sindsdien heeft ze nooit meer iets kunnen ruiken. Toch heeft ze van smaak haar vak gemaakt. Ze schreef inmiddels 17 boeken en heeft een eigen kookrubriek in de krant Trouw.

Reuksmaakstoornis.nl bestaat dit jaar 25 jaar! Een bijzondere mijlpaal, en daarom zetten we elke maand iemand in de schijnwerpers die een waardevolle bijdrage levert of heeft geleverd aan de vereniging. In deze editie spreken we met Joke Boon, die al jaren lid is van Reuksmaakstoornis.nl en met haar recepten meer aandacht geeft aan reuk- en smaakstoornissen.

Zware infectie

Toen Joke vier jaar oud was werden haar amandelen verwijderd omdat ze vaak verkouden was. Een standaardprocedure in die tijd. De ingreep zelf verliep zonder problemen, maar kort daarna kreeg ze een zware infectie. “Ik werd heel ziek en daarna bleek dat ik niet meer kon ruiken. Mijn reukzin was voorgoed verdwenen”, vertelt ze.

Omdat ze nog zo jong was, wist ze niet beter. “Voor mij was dit gewoon de wereld zoals ik die kende. Ik miste niets, want ik had nooit geweten hoe het anders was.” Pas veel later, toen ze ouder werd en kinderen kreeg, begon ze zich af te vragen: wat is geur eigenlijk? “Ik wilde er meer over weten, maar kon nergens duidelijke informatie vinden. Het boek dat ik zocht, bestond niet. Dus besloot ik het zelf te schrijven.”

Anosmievereniging

Voor haar eerste boek, Het mysterie van de reuk, verdiepte Joke zich in de wetenschap achter geur. “Zo kwam ik ook bij Reuksmaakstoornis.nl – toen nog de Anosmievereniging – uit”, vertelt Joke. “Daar leerde ik veel mensen kennen die vaak later in hun leven hun reukzin kwijt waren geraakt. Zij konden precies uitleggen wat er miste – en dat maakte me bewust van hoe groot de impact eigenlijk was.”

Veel mensen vertelden dat hun beleving van eten veranderde. “Ze misten de ‘krenten uit de pap’ en ervoeren geurverlies als een groot gemis. Voor mij was dat anders, want ik had nooit geweten hoe het was om wél te ruiken.”

Eten speelde bij Joke thuis een grote rol. Ze groeide op in een gezin waar gezelligheid en maaltijden hand in hand gingen. Maar zelf was ze als kind behoorlijk kieskeurig. “Ik at geen wit eten, geen slijmerig eten en geen zoet eten. Mijn moeder ging daar gelukkig heel ontspannen mee om. Als ik maar at, was het goed.”

Experimenteren met koken

Toen ze op zichzelf ging wonen, begon ze te experimenteren met koken. Ze kreeg een stapel kookboeken cadeau van haar moeder, maar gebruikte het vooral als inspiratie. “Ik hield me niet strak aan recepten, maar gebruikte de verhoudingen als basis en experimenteerde daarmee. Zo werd mijn eten niet te zout, zuur of pittig.”

Juist door te experimenteren ontdekte ze een manier om eten anders te beleven. “Ik let veel meer op kleur, textuur en structuur.“ Ze probeerde uit wat voor haar werkte. “Natuurlijk schoot ik weleens uit – dan was iets te zuur, te pittig of te zout. Maar ik ontdekte dat er wel degelijk een methode achter zat”, legt ze uit. Die methode wilde ze delen met lotgenoten. Daarom maakte ze een lijst met haar recepten – de start van haar eerste kookboek.

Eerste lezing

“In het boek wilde ik delen hoe ik eten beleef”, zegt Joke. Dat bleek succesvol. Het boek werd goed ontvangen en ze gaf haar eerste lezing voor onze vereniging. “Ik had hapjes meegenomen uit mijn boek en mensen waren zo enthousiast. Ze vonden het leuk om te proeven en wilden zelfs dat ik hun boek signeerde. Ik voelde me voor even een soort popster zoals ”, lacht ze.

Joke’s manier van koken bleef niet onopgemerkt. Toen de krant op zoek was naar nieuwe mensen voor de kookrubriek, werd ze getipt. “Ze waren gestopt met de rubriek, maar kregen veel protest van lezers. De hoofdredacteur zocht nieuwe mensen en iemand zei: ‘Zij kan niet ruiken en kan daar goed over vertellen.’”

Recepten voor Trouw

Sindsdien schrijft ze met veel plezier recepten voor de krant. “Ik krijg daar echt veel reacties op. Mensen verheugen zich op mijn recepten en dat vind ik heel bijzonder.”

Ook lanceert ze nog steeds nieuwe kookboeken. Binnenkort komt haar nieuwste boek uit. “In 2023 werd bij mij darmkanker geconstateerd”, vertelt ze. Ook toen speelde eten een belangrijke rol. “Ik ontdekte dat ik bepaalde dingen beter kon verdragen. Als ik misselijk was, werkte zuur eten bijvoorbeeld beter.” In ‘Eten en leven met kanker’ ze daarom 80 recepten waarmee je tóch van eten kunt genieten tijdens deze moeilijke periode, ook als je je moe of beroerd voelt.