Zo’n twee maanden geleden vertelden we u al over de ontwikkeling van een implantaat. Deze week stuitten we op meer informatie in dit Engelstalige artikel. In dit verhaal brengen we u op de hoogte van de belangrijkste ontwikkelingen.

De Amerikaan Scott Morehead liep een hoofdtrauma op toen hij zijn zoontje van zes leerde skateboarden. Door de val op zijn hoofd verloor hij  zijn reukzin. Toch gaat hij niet bij de pakken neer zitten. Hij neemt deel aan een beginnend onderzoek van de Virginia Commonwealth University (VCU) Harvard Medical School om een medisch instrument te ontwikkelen dat mensen met een hoofdtrauma kan helpen om alledaagse geuren weer te kunnen waarnemen en onderscheiden. Dit instrument is deels een implantaat.

Specialiteiten
Laten we beginnen met wat achtergrondinformatie: Ruiken gebeurt, zoals bij alle zintuigen, in meerdere stappen. Geuren, of beter gezegd geurmoleculen, komen de neus binnen en passeren eerst een laag snot voordat ze zich hechten aan geurreceptoren. Die hechting wekt elektrische signalen op die specifieke delen in de bulbus olfactorius, het reukorgaan in ons brein, bereiken. ‘’De ene zenuwcel reageert op koekjes maar wellicht niet op cake. Maar de cel ernaast doet misschien wel het tegenovergestelde’’, vertelt Eric Holbrook, hoofd rhinologie aan het Massachusetts Oog en Oor Ziekenhuis. ‘’Een cel reageert waarschijnlijk op meerdere geuren, maar heeft één specialiteit’’, vervolgt hij. Holbrook werkt samen met het onderzoeksteam en is nu hard op weg een sluiproute te vinden waarmee hij de bulbus olfactorius kan stimuleren om zo een geursensatie op te wekken.

Lange weg
Uiteindelijk hopen de onderzoekers een middel te ontwikkelen dat soortgelijk opereert als het cochlear implantaat voor mensen met gehoorproblemen. Deze implantaten zetten geluid om in elektrische signalen dat het brein kan onderscheiden. Eerder dit jaar schreef Holbrook al over de studie waarbij hij door elektrische stimulans een person met reukzin geuren kon laten waarnemen. Er is dus nog een lange weg te gaan voor verloren reukzin kan worden hersteld. Toch is het een belangrijke stap in de weg er naartoe, vindt hij. Hierover schreven we al eerder dit artikel.

Op een bril
Het cochlear implantaat heeft een externe geluidsgeleider dat achter het oor gedragen wordt. Daarin zitten een microphoon en minicomputer verstopt. Die geleider geeft signalen door aan een inwendig onderdeel, de implantaat. Die stimuleert de zenuwen in het slakkenhuis.  Het team ontwikkelt een soortgelijk instrument dat eventueel onder de neus of op een bril past. Dit instrument zou een geursensor bevatten en een geleider, die signalen afgeeft aan een implantaat dat de bulbus olfactorius kan stimuleren.

Bommen opsporen
Daniel Coelho, een cochlear-chirurg die met het team samenwerkt, stelt dat de geursensors geavanceerder moeten worden zodat ze meer geuren kunnen onderscheiden om werkelijk bruikbaar te worden. Het plan is om een miniatuur versie te maken van de zogeheten elektrische neuzen die ook worden gebruikt bij het opsporen van bommen en bedorven voedsel. Daarnaast moeten de onderzoekers de optimale chirurgische benadering vinden om zo’n implantaat op een veilige manier te plaatsen.

Niets nieuws
Het ontwikkelen van zo’n olfactorische implantaat zal nog jaren kosten volgens Coelho, maar onmogelijk is het niet. ‘’Het is een vrij simpel idee, we zijn niet iets heel vernieuwends aan het uitvinden’’, meent hij. Het team probeert juist bestaande technologie op een nieuwe manier bij elkaar te brengen.

Moorehead, de patiënt die meewerkt aan het onderzoek, verwacht zijn reukzin niet zomaar terug te krijgen. Maar de kans om anderen met anosmie en de onderzoekers te helpen, liet hij niet voorbij gaan. ‘’Het was voor mij heel duidelijk dat ik dit moet doen’’, verklaart hij tot slot.